Investeerders gaan als wervelwind door stoffige architectenbureaus

'Wij weten soms in vijf dagen of een bedrijf bij ons past. Daar hebben we geen ingewikkelde spread-sheets voor nodig', zo stelt directeur René Teunissen (42) van TesconTeam. En alles gaat met eigen middelen. 'Zo naïef zijn we nog', zegt diens compagnon, Koos Tesselaar (51).

Ze kopen niet lukraak bedrijven, maar alleen ingenieurs- en architectenbureaus van naam en faam. Op de overnamelijst prijkt Van Asbeck, 'sinds 1945', bekend als de vaste restaurateur van Paleis 't Loo en de ontwerper van villa Eikenhorst in Wassenaar, het onderkomen van kroonprins Willem Alexander en prinses Máxima.

Niet minder is de reputatie van het 65 jaar oude bureau Van der Laan - sinds mei in portefeuille - waar de Bossche ontwerpstijl in ere wordt gehouden. Bestuurders van kerkgebouwen en woningontwikkelaars zijn daar kind aan huis.

De architectenbureaus die TesconTeam vergaart, hebben nog iets anders gemeen: ze zijn niet altijd met hun tijd meegegaan. Zo was Van Asbeck niet op internet te vinden. 'We hebben meteen een website voor Van Asbeck laten maken', zegt Teunissen.

De bureaus nieuw leven inblazen is de eerste prioriteit van de nieuwe eigenaren. 'Wij zijn daarvoor het ideale span', meent Tesselaar. Waarom? 'Omdat wij zien dat de sector mank gaat aan vastgeroeste verdienmodellen. De architectenwereld vraagt om een nieuwe generatie ondernemers.'

De twee compagnons zorgen in de eerste plaats voor ervaring en geld. Teunissen was jarenlang directeur van aannemerij BAM en ingenieursbedrijf Oranjewoud, voordat hij in 2008 een eigen adviesbureau begon. Tesselaar is 'geboren op de bouw' - zijn vader was aannemer. Hij verdiende zijn geld met een technisch marketingbureau, dat hij in 1998 verkocht. Sindsdien treedt Tesselaar op als 'puinruimer', investeerder en toezichthouder, onder meer bij Oracle Nederland en zakenbank NIBC, waar hij vicechairman is.

Het duo kijkt bij overnames verder dan de cijfers. Het proces begint met 'een goed gesprek' met de verkopende partij, het liefst op diens kantoor. 'Dan kunnen we meteen zien hoe er wordt gewerkt.' Een keurig opgeruimd pand wekt argwaan. Dat past niet bij het creatieve beroep van een architect. Een beetje rommelige uitstraling, dat is waar Teunissen op hoopt.

Landschapsontwerper Taken in Roermond voldoet helemaal aan dat beeld. De kamer van de 76-jarige oprichter Ben Taken ligt bezaaid met schetsen, dossiers en allerhande paperassen. 'Hier gebeurt wat ik wil zien', zegt de directeur van TesconTeam. Dat Taken zich niet waagt aan de computer en alles nog met de hand tekent, is geen probleem. 'Het gaat om zijn aanwezigheid. Die werkt inspirerend op de mensen om hem heen.' Daarom juicht Teunissen het toe dat Ben Taken nog op de zaak verschijnt, ook na de overname van diens kantoor.

Maar niet alles kan bij het oude blijven. De tijd is voorbij dat architecten kunnen teren op werk dat spontaan binnenkomt. Ze moeten zelf de boer op en dat is even wennen. Op het kantoor van Taken is een 63-jarige architect gevraagd om de helft van zijn tijd aan orderacquisitie te besteden, samen met een jongere collega.

'Gooi de luiken open en wees niet te bescheiden. Anders doe je je eigen vakgebied tekort', luidt het devies van Tesselaar. Hij geeft een voorbeeld uit de eigen organisatie. Bij Taken bestaat veel kennis over dassenburchten en hoe je die moet beschermen. Maar ze treden daarmee niet naar buiten. 'Ik zeg: schreeuw het van de daken. Blijf niet in je kamer zitten.'

In beginsel koopt TesconTeam alleen bureaus die meteen bijdragen aan de winst. Van Asbeck was een uitzondering. Daar werd verlies geleden. Tesselaar wist raad. Hij heeft goede contacten met financiële instellingen die monumentale panden in bezit hebben. Dat heeft nieuw restauratiewerk opgeleverd. Van Asbeck boekt nu zijn beste resultaat in tien jaar.

Over de rol van banken bij de overnames kan Tesselaar kort zijn: die spelen daarin geen rol. 'Geen bank snapt wat wij doen. We hebben niet eens met ze gesproken.' Het investeringsduo, dat zijn intrek heeft genomen in een karakteristieke kantoorvilla in Bilthoven, zal zich eerst moeten bewijzen. Laten zien dat de gekochte bedrijven een consistent geheel vormen. De vijf verworven bureaus zijn samen goed voor een omzet van euro 10 mln en tellen 70 medewerkers. 'We creëren kritische massa en zijn opeens niet meer te klein voor grote opdrachtgevers als de Rijksgebouwendienst.'

Met de drie overnames die TesconTeam dit jaar nog voor de boeg heeft, moet de omzet verdubbelen tot euro 20 mln. Over twee jaar zal de architectengroep naar verwachting 200 à 300 man in dienst hebben. De verdere groei vraagt om een oorlogskas van enkele miljoenen euro's. Bij die volgende grote stappen kan TesconTeam niet meer zonder leningen van de bank.

Vliegende start voor TesconTeam

• TesconTeam neemt aan de lopende band bedrijven over
• In een halfjaar heeft het vijf architectenbureaus gekocht
• Nieuwe groep boekt met 70 man jaaromzet van euro 10 mln
• Later dit jaar staan nog drie transacties op stapel
• Bureaus boeken resultaat (ebit) van 10% van de omzet
• Veel specialistisch werk

De dreiging van een lege huls

Investeerder TesconTeam betaalt bij overname van een architectenbureau hoofdzakelijk goodwill. Want de transacties omvatten in de regel niet veel meer dan de naam van het bureau en de mensen die er werken. Lopen de medewerkers na de acquisitie weg, dan zit de nieuwe eigenaar met een lege huls. Daarom zegt directeur René Teunissen 'niet al te veel te willen betalen'. Hoeveel precies, kan en wil hij niet zeggen.

Een deel van de overnamesom is onzeker. Die stelt TesconTeam afhankelijk van toekomstige resultaten van het overgenomen bedrijf. Die zogenoemde earn-outregeling wordt ook toegepast als de oude eigenaar meteen vertrekt en dus geen invloed meer kan uitoefenen op de bedrijfsvoering. 'Dat is een kwestie van vertrouwen', aldus Teunissen. De vroegere eigenaar moet begrijpen dat TesconTeam iets moois wil maken van het bureau binnen een grotere groep. 'Er is daarmee een gemeenschappelijk belang.' Vooralsnog lijkt de regeling goed uit te pakken voor de oude aandeelhouders. De bureaus die onder de hoede van TesconTeam zijn gekomen, draaien dit jaar naar behoren. Er is sprake van een goed gevulde orderportefeuille. Door onderlinge samenwerking zijn ze in staat grotere projecten aan te nemen.

En mocht zich een bureau aanmelden dat in één keer wil afrekenen, dan kan dat eventueel ook. Maar in dat geval moet het genoegen nemen met een lagere prijs. Teunissen: 'Logisch, want wij nemen dan een groter risico.'